You enjoy the podcast? Then you don't want to miss this gem packed summit > Register for The Embodied Educator Summit 2025 < starting April 28th

#41 Duurzame kennisoverdracht rust op ervaring en veiligheid
Een diepgaand gesprek met Embodied Experts Sietske Dijkstra en Rob van der Poel over het belang van 'veiligheid maken' in leerruimtes
Liz Wientjes
1/22/20258 min read
In gesprek met Rob en Sietske over het belang van
'veiligheid maken'
in de leerruimte
" het kennis maken helpt heel erg bij die bodem van veiligheid. En als je mensen echt uitnodigt daarop, dan gaan ze dus geven, want dat gebeurt dan spontaan.
Ze gaan zichzelf misschien ook een tikje verrassen. Dat is altijd prachtig. Dan kan ik mezelf soms ook weer verrassen in wat er dan terug kan komen "




In gesprek met Rob en Sietske over het belang van
'veiligheid maken'
in de leerruimte
" het kennis maken helpt heel erg bij die bodem van veiligheid. En als je mensen echt uitnodigt daarop, dan gaan ze dus geven, want dat gebeurt dan spontaan.
Ze gaan zichzelf misschien ook een tikje verrassen. Dat is altijd prachtig. Dan kan ik mezelf soms ook weer verrassen in wat er dan terug kan komen "





Safe spaces create brave spaces.


”Brave means living from the inside out. Brave means, in every uncertain moment, turning inward, feeling for the Knowing, and speaking it out loud. Since the Knowing is specific, personal, and ever changing, so is brave. Whether you are brave or not cannot be judges by people on the outside.
Sometimes being brave requires letting the crowd think you are a coward. Sometimes being brave means letting everyone down but yourself”
Glennon Doyle
'Veiligheid maken we samen'
Lieve Leraressen-leraren-docenten met een beetje moed,
Ik verzamelde ook wat extra moed bij elkaar om dit gesprek met Rob en Sietske een bedding te geven, het is BEST een thema. En mijn innerlijke perfectionist voelt zich uitgedaagd met dit gevoelige en gelaagde thema en tegelijkertijd super gemotiveerd het gesprek over een veilige leer- en werkomgeving op gang te brengen. Daarnaast om het discours ook enkele ankers te bieden voor gronding en vertraging, uiteraard belichaamd!
Dit gesprek moest er komen, want dit thema ligt Rob, Sietske en mij zo dicht aan ons hart! Afstand en techniek hield ons niet tegen, wel zit er af en toe een kleine vertraging in de lijn met Sietske en kan ik de ondertiteling aanraden om mee te lezen via Youtube.
We hopen dat je in dit gesprek zelf meer bodem vindt voor veiligheid en handvatten aangereikt krijgt om meer veiligheid in jouw leerruimte te maken. Ja, Sietske zegt "veiligheid kun je maken, samen". Prachtig om het als skill in jouw handelingsrepertoire te kunnen ervaren. Veel luisterplezier.
Je hoort heel veel over safe spaces en brave spaces. Dit toont de indruk dat deze twee ‘leerruimtes’ van elkaar gescheiden zijn. In het gesprek met Rob en Sietske onderzoeken we veiligheid en zien we een zekere relatie tussen deze ruimtes en wij durven daarin een volgorde aan te brengen. Namelijk “Safe spaces create brave spaces”. Succesvolle kennisoverdracht rust op veiligheid en ervaringen en zijn met elkaar verbonden. Zo verwoord Sietske het mooi dat er binnen elke groep (of het nou klein of groot is) “eerst een bodem van veiligheid zijn” om op verder te bouwen. Luister naar hoe je die bodem kan leggen, met;
écht kennis maken
Veiligheidsafspraken
Bewust zijn in de leerruimte
Als je het hebt over veiligheid, dan komt natuurlijk ook al snel onveiligheid om de hoek kijken, Sietske en Rob gaan dieper in op die veiligheidsparadox. En Volgens mij raakt dat ook aan die relatie tussen safe en brave spaces. Waarbij ik - Liz - heel even extra wil inzoomen op die "brave" space vanuit de Glennon Doyle quote die mij als hoogsensitieve - perfectionistische - dienstbare docent raakte i.r.t. 'being brave' = moedig zijn.
Volgens mij delen veel mensen hier in het Westen een cultureel diep gewortelde overtuiging over hoe we "moedig" moeten zijn in tijden van tegenspoed. Een woordenboek beschrijft moedig als "geen angst tonen voor gevaarlijke of ingewikkelde dingen". Als we nu in een grote storm zouden belanden, is het aannemelijk dat mensen goedbedoelde adviezen als "what doesn't kill you makes you stronger", "je komt hier sterker uit" delen. Om ze te sussen, zetten we (empaths en sensitives) een moedig gezicht op voordat we ons er klaar voor voelen, voordat we zelfs maar de omvang van de schade volledig hebben gevoeld (appeasement). "Een moedig gezicht is mooi als het eerlijk is. Maar als dat dappere gezicht een leugen is, als het voorbarig is, als het je pijn doet. Dat is het moment waarop het je loskoppelt van de waarheid van je ervaring." (McGraw, 2021) En 'moedig' metaboliseert zich in elk lichaam anders op basis van ervaringen uit het heden en verleden. Daarom laat Doyle haar quote naar mijn idee zien dat we als 'leider' van de leerruimte bewust mogen zijn dat moedig in vele vormen geuit kan worden, en niet onze 'moedig' op een ander kunnen projecteren.
Bodem van veiligheid maken diepgaand verwerken in jouw professionele leven?
Dan is ons retreat (Sietske en Liz) in mei op Samos, daar een prachtige kans voor
Bodem van veiligheid maken diepgaand verwerken in jouw professionele leven?
Dan is ons retreat (Sietske en Liz) in mei op Samos, daar een prachtige kans voor
Leren gaat (beter) als je je veilig voelt.
En je kan jezelf jezelf niet veilig denken!
Co-regulatie is een essentiële tool als leider van de leerruimte
(tip; seizoen 1 interview met Dominique Krooijmans)
"If we are in danger, we become hyperactive to be safe, but if we are in a safe place we can relax, feel our emotions and connect with others. The problem begins, when we get used to functioning in the zones of hyperarousal or hypoactivation, moving away from the midpoint. "(Psychologyspot.com)


Dit vraagt volgens Rob ook een kwetsbare en kritische kant van de docent om af en toe naar binnen te gaan en eigen patronen te bevragen waarmee je de leerruimte instapt. "En niet dat dat per se het doel is ofzo, maar het is denk ik dat je gaat zien, tenminste zo heb ik het ervaren, dat het eigenlijk door daar ruimte en tijd aan te geven aan die delen waar je misschien wat ongemak in ervaart, rek je jezelf, je eigen handelingsrepertoire, maar ook je eigen gevoelsleven."
Verder brengt Rob ook het belang van meerstemmigheid in, om een inclusievere leerruimte vorm te geven. De onderstroom krijgt daarmee een stem, en daarmee raak je aan de kans tot onthullingen, wat weer verdieping op gang brengt. De onderstroom laten spreken, is in eerste instantie spannend. Met een bodem van veiligheid kun je over tijd echter de Window of Tolerance binnen de klas iets verruimen, en daarmee de leerervaring verdiepen.
En dat is niet altijd makkelijk! Hopelijk biedt dit gesprek je ook enkele stappen om toe te voegen aan jouw handelingsrepertoire als professional in het onderwijs. Of ervaringen van ons om te horen dat wij ook dagelijks blijven oefenen in aandachtig aanwezig zijn, en wat dat van ons vraagt.
Kom je luisteren of kijken?
Er is nog zoveel meer gezegd dat ik niet heb gevat hier , we zijn benieuwd of dit jou verder op weg helpt naar een bodem van veiligheid in jouw professionele leven?
via LinkedIn of Instagram of Dokhuis gaan Rob en Sietske graag in gesprek!
En Sietske linkt moedig en het bewegen met ongemak aan onze belichaming met het belangrijke Window of Tolerance (Daniel Siegel). De ene leerder heeft een groter verwerkingsraam dan de ander, en dat IS. Als je de patronen gaat herkennen, dan breng je als onderwijzer in elk klaslokaal sneller een bodem van veiligheid. Zo zegt Sietske"de kunst van meebewegen met weerstand geeft ruimte... ...en structuur geeft veiligheid" Het begint met structuur aanbrengen, zodat ongemak meer kan meebewegen in de ruimte.
Leren gaat (beter) als je je veilig voelt.
En je kan jezelf jezelf niet veilig denken!
Co-regulatie is een essentiële tool als leider van de leerruimte
(tip; seizoen 1 interview met Dominique Krooijmans)
"If we are in danger, we become hyperactive to be safe, but if we are in a safe place we can relax, feel our emotions and connect with others. The problem begins, when we get used to functioning in the zones of hyperarousal or hypoactivation, moving away from the midpoint. "(Psychologyspot.com)


En Sietske linkt moedig en het bewegen met ongemak aan onze belichaming met het belangrijke Window of Tolerance (Daniel Siegel). De ene leerder heeft een groter verwerkingsraam dan de ander, en dat IS. Als je de patronen gaat herkennen, dan breng je als onderwijzer in elk klaslokaal sneller een bodem van veiligheid. Zo zegt Sietske"de kunst van meebewegen met weerstand geeft ruimte... ...en structuur geeft veiligheid" Het begint met structuur aanbrengen, zodat ongemak meer kan meebewegen in de ruimte.
Dit vraagt volgens Rob ook een kwetsbare en kritische kant van de docent om af en toe naar binnen te gaan en eigen patronen te bevragen waarmee je de leerruimte instapt. "En niet dat dat per se het doel is ofzo, maar het is denk ik dat je gaat zien, tenminste zo heb ik het ervaren, dat het eigenlijk door daar ruimte en tijd aan te geven aan die delen waar je misschien wat ongemak in ervaart, rek je jezelf, je eigen handelingsrepertoire, maar ook je eigen gevoelsleven."
Verder brengt Rob ook het belang van meerstemmigheid in, om een inclusievere leerruimte vorm te geven. De onderstroom krijgt daarmee een stem, en daarmee raak je aan de kans tot onthullingen, wat weer verdieping op gang brengt. De onderstroom laten spreken, is in eerste instantie spannend. Met een bodem van veiligheid kun je over tijd echter de Window of Tolerance binnen de klas iets verruimen, en daarmee de leerervaring verdiepen.
En dat is niet altijd makkelijk! Hopelijk biedt dit gesprek je ook enkele stappen om toe te voegen aan jouw handelingsrepertoire als professional in het onderwijs. Of ervaringen van ons om te horen dat wij ook dagelijks blijven oefenen in aandachtig aanwezig zijn, en wat dat van ons vraagt.
Kom je luisteren of kijken?
Er is nog zoveel meer gezegd dat ik niet heb gevat hier , we zijn benieuwd of dit jou verder op weg helpt naar een bodem van veiligheid in jouw professionele leven?
via LinkedIn of Instagram of Dokhuis gaan Rob en Sietske graag in gesprek!
" soms zijn de verschillen heel erg groot en dat jongleren daarmee of dat onderzoeken waar je dan in kan bewegen. Maar dat dat gezegd kan worden (benoemen van de verschillen), geeft ook alweer aan dat er veiligheid is, dat dat tot expressie mag komen. Dus onveiligheid komt ook mede het lokaal in, als al dat ongezegde weggedrukt wordt" "
Sietske en Rob
" soms zijn de verschillen heel erg groot en dat jongleren daarmee of dat onderzoeken waar je dan in kan bewegen. Maar dat dat gezegd kan worden (benoemen van de verschillen), geeft ook alweer aan dat er veiligheid is, dat dat tot expressie mag komen. Dus onveiligheid komt ook mede het lokaal in, als al dat ongezegde weggedrukt wordt" "
Sietske en Rob
