Meer dan Methode:

Het Lichaam als onderzoeksinstrument voor dieper begrip

Met Ulrike Scholtes

"..."

COME ON OVER TO LISTEN

AFLEVERING #38 MET ULRIKE SCHOLTES

The Embodied Educator Podcast

The Embodied Educator Podcast

The Embodied Educator Vodcast

Meer dan methode

Het lichaam als onderzoeksinstrument voor dieper begrip, met Ulrike Scholtes

Waar houdt jouw lichaam op? > Onder je voeten bij je huid?

Wanneer of waar ben jij begrensd? > Waar gaat jouw lichaam over in de omgeving?

Hoe doe jij intuïtie? > “Wat we ons verbeelden bij ons lichaam hangt af van de praktijk waarbinnen ons lichaam deelneemt en heeft deelgenomen.”

“We ‘hebben’ niet alleen een lichaam, ook ‘zijn’ we niet alleen ons lichaam, we DOEN ook ons lichaam" zegt Ulrike Scholtes. Ik ga met deze kunstzinnige, multipassionele en gedreven belichaamde docent in gesprek over hoe ons lichaam als onderzoeks-instrument kan dienen.

Ulrike neemt ons in dit gesprek mee op haar belichaamde reis zowel in en om het universitair onderwijs als de kunsten. Ze weet al haar achtergronden en ervaringen - o.a. Japanse avantgarde beweging ‘Butoh’, Pilates, massage, antropologie, onderzoek docent- en kunstenaarschap steeds meer te verweven. Het is inspirerend te zien hoe zij grote woorden als “lichaam” en “voelen” weet te onderzoeken, uit te pakken en tastbaar te maken met haar levenswerk. En dit ook via het lectoraat #whatartknows een plek weet te geven in het onderwijs en daarbuiten! Juist in die soms toch best recht-toe-recht-aan disembodied academische omgeving, weet ze kunststudenten, -docenten maar ook bezoekers van de Dutch Design Week te inspireren.

Met theoretische honger en diepe aandacht voor de rol van lichaamswijsheid in het leerproces, observeerde ik bij Ulrike een ‘thuiskomen’ bij het ontdekken van het werk #thebodymultiple Annemarie Mol - we hebben meerdere lichamen. Met welk lichaam lees jij bijvoorbeeld nu dit LinkedIn-artikel? En ik herken mezelf in Ulrike’s nieuwsgierigheid naar de veelheid en veelvuldigheid! En realiseer ik me nu, dat The Body Multiple eigenlijk ook een backbone is voor deze podcast; waarbij het gaat om de zoektocht naar de vele ingangen tot lichaamswijsheid en niet persé één methode helemaal centraal te stellen. Want we hebben+zijn+doen allemaal andere lichamen en wat voor de een werkt, werkt niet altijd voor de ander. Bedankt Ulrike voor al jouw werk met bezieling en deze extra bodem en voeding voor The Embodied Educator!

En een voorproefje van Ulrike ter bewustwording van de specificiteit van jouw instrument kun je ervaren in ons gesprek deel 2 meteen aan het begin. Ze leert haar studenten ondervinden welke versies van het lichaam als bekend “voelen” en welke als onbekend/vervreemd/anders/verlangend/… met als doel het handelingsrepertoire van hun eigen instrument te vergroten.

Super inspirerend vind ik de manier waarop Ulrike haar onderzoekend werk rondom lichaamswijsheid ook visualiseert, documenteert & archiveert! Neem “leaky body archive” haar collectief werk met Mariëlle Kleyn Winkel vanuit #BLOB i.s.m. het lectoraat What Art Knows. Met dit project brengen ze de huid in kaart vanuit verscheidene zintuigen en waarnemingen. Zo schrijft iemand “Een belangrijk onderdeel is de discussie over de maatschappelijke en planetaire gevolgen van een vorm van lichamelijkheid die niet één en niet heel is; maar juist veelvuldig, rommelig, verstrengeld en lekkend. En over wat het betekent voor (artistieke) praktijken en daarmee samenhangende kwesties over individueel auteurschap, een persoonlijke stem en ideeën over het zelf.”

“... afhankelijk van welk lichaam je gewend bent om te beoefenen, dat kan een yogalichaam zijn, kan een lichaam zijn dat veel pijn heeft, of een lichaam dat gespannen is, een lichaam dat heel moe is. Dus afhankelijk van je   lichaam en de dingen die je doet in je leven,  betekent 'lichaam' gewoon iets anders voor eenieder. En dus aandacht naar je lichaam brengen betekent ook voor jou iets anders dan voor mij.”

Er zit een verfijnde laag van rebellie in hun werk, wat me fascineert en de puurheid van ons lijf aanstipt! Met twee vrouwenlichamen in gesprek en ook met een bevalling op komst, kwam een zekere naakte waarheid over het ‘lekken’ van onze lijven lekker op tafel;) En vooral hoe dat lekken een gevoeligheid op gang brengt; een gevoeligheid voor jezelf en een gevoeligheid bij de ander. Zo is een zwangere buik een teken van vruchtbaarheid en dus seks. Dit is dan in ene een gegeven in de ruimte met anderen. Of wat maakt dat we in veel culturen onze menstruatie moeten ‘verstoppen’, dat het niet echt mag bestaan in de ruimte?

Tijdens de tweede klas op het Drachtster Lyceum weet ik nog zo goed mijn #schaamte in de eerste jaren dat ik menstrueerde en maar mijn best deed met wijde broeken en dikke maandverbanden om ‘mee te komen in de lessen’ terwijl het bloed soms langs mijn benen gutste… Inmiddels - met hulp van RedSchool heb ik mijn menstruatiekalender in de keuken hangen, zodat mijn lief en ik weten waar ik ben in mijn cyclus en die hormonen gedragen worden op een bed van liefde i.p.v. verstopt in de kelder. #menstrualityleadership

Dit was totaal niet mijn ‘plan’ om te delen, toch voelt het alsof het gesprek met Ulrike mij ook heeft gesterkt in menselijkheid uit te dragen, en voor te gaan in het onderzoeken van mijn authentieke lichaamswijsheid binnen en buiten het klaslokaal! Dus why not- durf jij te delen met ons hoe jouw lekkende lichaam beweegt, interacteert, terugtrekt? En ook opneemt? !

Terug naar Ulrike haar vraag; welke gevoeligheid brengen al deze kwetsbare processen eigenlijk met zich mee? En tegelijkertijd “lekt de wereld ook in ons” en creëert deze dans een porositeit. Zo speelt Ulrike ook met de vraag: wat is genereus onderzoek doen? Waarbij er een wederkerigheid is, en naast ‘dit heb ik te geven’ je je ook afvraagt wat heeft de ander nodig om te ontvangen, of wil de ander überhaupt ontvangen?

Ook is Ulrike super aan om in kleine vorm - kleine initiatieven over “leaky bodies” samen verder te onderzoeken en archiveren. Meld je gerust bij haar als je samen verder wil onderzoeken/delen/ervaren. 

#kunstdocent #embodiededucator #thebodymultiple #leakybodiesarchive #begrensd #afstemmingtussenbinnenenbuiten #inelkaarlatenlekken #matrescence